Hangi Katman 2 toparlamaları Ethereum’u gerçekten ölçeklendirebilir?

Ethereum’un geleceği için yapılan yarış kritik bir aşamaya ulaşıyor. Katman 2 rolluplar cevaptır.

Dünyanın en büyük programlanabilir blok zinciri, merkezi olmayan finans (DeFi) ve NFT’lere yönelik durmak bilmeyen talep altında gıcırdayıp gerilirken, bir dizi yeni Katman 2 toparlaması potansiyelini ortaya çıkarmak için yarışıyor.

Bu toparlamalar Ethereum’un üzerinde yer alır ancak işlemleri Katman 1’deki tıkanıklıktan bağımsız olarak özgürce işler. Her biri minimum gaz ücreti ile daha hızlı işlemler vaat ediyor.

Ancak, abartılmanın ve manşetlerin ötesinde, hangi Katman 2 toparlayıcıları görevlerini gerçekten yerine getirebilir? Bunlardan hangisi işlemleri güvenli, hızlı ve geniş ölçekte işlemek için doğru çekirdek teknolojiye sahip?

Biz de burada buna cevap vereceğiz. Ethereum Katman 2 ‘deki her bir büyük toparlamayı inceleyeceğiz, özellikle de aşağıdakilere bakacağız:

• Ethereum Katman 2 toparlamaları için daha geniş ihtiyaç
• Saniye başına mevcut işlemleri (TPS).
• Teknoloji tabanları ve taleple birlikte ölçeklenip ölçeklenemeyecekleri.

Temel Çerçeve

Ayrıntılara girmeden önce, makalenin çerçevesini çizecek bazı bilgiler verelim.

Ethereum neden taleple başa çıkmakta zorlanıyor?

Ethereum, akıllı sözleşmeleriyle mümkün kılınan izinsiz finansal hizmetler olan DeFi’nin evidir. Ancak bu durum Ethereum’un hesaplama kapasitesini zorluyor. Blok alanı sınırlıdır ve doğrulama sistemi nispeten yavaştır.

Ethereum şu anda saniyede yalnızca 12 işlem gerçekleştiriyor. Bu, takaslar, alım satımlar, NFT’ler ve yield farming için mevcut taleplerin küçük bir kısmını temsil etmektedir. Sonuç olarak, kullanıcılar uzun bekleme süreleri ve ağır gaz ücretleriyle karşı karşıya kalmaktadır.

Peki Katman 2 toparlamaları bu konuda nasıl yardım eder?

Bir Katman 2 toparlaması, bir kaydı Katman 1’e geri göndermeden önce zincir dışı işlemler olarak işler. İşlemleri gruplar halinde toplayıp tek bir kayıtta sıkıştırarak Ethereum’un hesaplama işini azaltır ve maliyetleri birden fazla TX arasında yayar.

Doğru. Fakat herhangi bir Katman 2 toparlaması aslında şu anda Ethereum’dan daha fazla işlem gerçekleştiriyor mu?

Henüz değil. L2 toparlamaları genellikle Ethereum’a kıyasla saniye başına daha düşük sayıda işlem (TPS) kaydetmektedir. Aşağıda size tüm dökümü vereceğiz.

Yani toparlamalar insanların düşündüğünden daha mı yavaş?

Hayır. Katman 1 Ethereum’un şu anda Katman 2 toparlamalarından daha yüksek işlem hacmi gösterdiği doğrudur, ancak bu hızın değil talebin bir yansımasıdır. Bazı Katman 2 toparlayıcılar aslında daha fazla TPS işleme kapasitesine sahiptir ve talep arttığında bunu kanıtlayacaklardır.

Optimistic (iyimser) toparlamalar vs ZK (sıfır bilgi) toparlamaları

Tüm toparlamalar şu anda iki özel sepete girmektedir: iyimser toparlamalar ve sıfır bilgi veya geçerlilik toparlamaları.

Daha sonra tekrarlamamak için, aralarındaki temel farklara bakalım.

Yakında tüm ‘ZK toparlamaları vs İyimser toparlamalar’ hakkında tartışmak için ayrıntılı bir açıklama yayınlayacağız. Yayınlanır yayınlanmaz bu sayfadan erişilebilir olacaktır. CoinMarketCap’in bu makalesi de iyi bir başlangıç sunuyor.

Ana Katman 2 toparlamaları karşılaştırıldığında

Şimdi en popüler Katman 2 toparlama projelerinden bazılarına bakalım ve doğrulamalarındaki belirli farklılıkları inceleyelim.

Arbitrum One

Mevcut ortalama TPS: 8,29

Arbitrum One ya da kısaca Arbitrum, Katman 2 rollapların kurucu babasıdır.

Ağustos 2021’de piyasaya sürüldü, klasik bir iyimser toparlama. Sıralayıcı işlemleri sıralar ve durum kökünün güncellenmiş bir sürümü (güncellenmiş hesap bakiyelerini ve diğer anahtar bilgilerini içeren şifrelenmiş bir hash) Katman 1’e gider. Herkes sonraki yedi gün boyunca bir dolandırıcılık kanıtı göndererek bu durum köküne itiraz edebilir.

Arbitrum’u farklı kılan nedir?

Arbitrum, ileri geri etkileşim ve zincir dışı yürütme içeren çok turlu dolandırıcılık kanıtlama yöntemlerini kullanmasıyla diğer iyimser toparlamalardan ayrılır. Katman 1 zincirinin yalnızca bir adımı yeniden yürütmesi gerekir ve süreç alternatiflerine göre daha fazla gaz tasarrufu sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Arbitrum’un gelecekteki genişlemesini ne sınırlayabilir?

Tüm iyimser toparlamaların en büyük sınırlaması, doğasında var olan teknolojidir. Durumun doğruluğunu teyit etmek isteyen tüm düğümlerin tüm işlemleri yeniden çalıştırması gerekir.

Ayrıca, çok turlu kanıtlar, orijinal göndericinin çevrimiçi ve iş birliği içerisinde olmasını gerektirdiği için belirli bir ölçeklenebilirlik sorunu yaratır. Bazı eleştiriler sistemin yavaş olabileceğini öne sürmüşlerdir. Hatta bazıları dolandırıcılık kanıtlamasının tamamlanmasının iki hafta sürebileceğini iddia etmektedir.

Son olarak, Arbitrum’un doğrulayıcı seti şu anda beyaz liste ile çalışmaktadır, yani proje tarafından onaylanmış bir grup insanla sınırlıdır (herkese açık olmak yerine).

_____

Optimism

Mevcut ortalama TPS: 6,41

Optimism, Arbitrum’dan biraz daha geç piyasaya sürüldü ve Aralık 2021’de herkese açık ana ağa girdi. İki doğrulama sistemi genel olarak benzer olsa da, bazı ince farklılıklar vardır.

Onu farklı kılan nedir?

Optimism, çok turlu kanıtlar yerine tek turlu kanıtlar kullanır. Bu tek turlu kanıtlar Katman 1’de yürütülür (ve bu nedenle daha yüksek gaz ücretleri tüketir), ancak sonuçta doğrulayıcıların tüm işlem bloklarını sorgulamasını sağlayabilir.

Ayrıca, Optimism’in doğrulayıcı sistemi izinsizdir, yani herkes katılabilir.

Optimism’in gelecekteki genişlemesini ne sınırlayabilir?

Tıpkı Arbitrum gibi, Optimism’in kendine özgü teknolojisi de gelecekteki genişlemenin önünde bir engel oluşturabilir.

Ayrıca, Optimism henüz dolandırıcılığı önleme sistemini tamamlamamıştır. Aslında, bugüne kadar tek bir dolandırıcılık kanıtı bile sunulmamıştır. Bu, Optimism’in aslında geçersiz durum köklerine (başka bir deyişle, geçersiz hesap bakiyelerine) izin verdiği anlamına gelir.

____

zkSync Era

Mevcut ortalama TPS: 8,46

Mart 2023’te yayınlanan zkSync Era, son aylarda piyasaya sürülen Katman 2 toparlamalarından en az herhangi biri kadar ilgi gördü ve medyanın dikkatini çekti.

Adından da anlaşılacağı gibi, zkSync Era bir zk toparlamasıdır (bilgi sızdırmasına rağmen). SNARK olarak bilinen bir kanıt 1. katmana gönderilir ve burada ana ağ sözleşmesi tarafından doğrulanır.

zkSync Era’yı farklı kılan nedir?

zkSync Era, verimli doğrulama ve mükemmel özelleştirme sağlamak için tasarlanmış PLONK olarak bilinen bir kanıtlama sistemine dayanır.

zkSync Era’nın gelecekteki genişlemesini ne sınırlayabilir?

PLONK kanıtları belirli sınırlamalara tabidir. Özellikle, PLONK’ların kanıt üretebileceği veri miktarında bir sınır vardır.

____

Polygon zkEVM

Mevcut ortalama TPS: 0,47

Polygon zkEVM, zkSync Era ile aynı zamanda piyasaya sürülen bir başka zk toparlamasıdır. İki ağ, SNARK kanıtlarını kullanmaları başta olmak üzere genel olarak benzer özellikler sunmaktadır. Bununla birlikte, doğrulama teknolojileri de dahil olmak üzere bazı ince farklılıklar vardır.

Polygon zkEVM’i farklı kılan nedir?

Polygon zkEVM, PLONK yerine doğrulama aşamasında daha az hesaplama gerektiren ve önemli ölçüde maliyet tasarrufu sağlayan FFLONK’a dayanır.

Polygon zkEVM’nin ölçeklenebilirliğini ne sınırlayabilir?

Diğer zk ölçeklendirme çözümleri Ethereum’un yerel kodunu sıfır bilgi teknolojisi ile daha uyumlu bir dile dönüştürürken, Polygon Ethereum’un yerel işlem kodlarını çalıştırır. Bazı eleştirilerin de vurguladığı gibi, bu durum gelecekte ölçeklenebilirlik sorunları yaratabilir.

____

Starknet 

TPS: Şimdi potansiyel olarak 100

Starknet, “en güvenli ve en ölçeklenebilir kriptografik ispat sistemi” vaadiyle Kasım 2021’de Ethereum ana ağında kullanıma sunuldu. TPS kapasitesi, Temmuz 2023’ten itibaren Kuantum Sıçraması olarak adlandırılan bir dizi yükseltme ile önemli ölçüde artırıldı ve artırılmaya devam edecek.

Starknet’i farklı kılan nedir?

Polygon zkEVM ve zkSync Era SNARK geçerlilik kanıtlarını Katman 1’e gönderirken, Starknet SNARK’lara göre çeşitli avantajlar sunan STARK kanıtlarını gönderir.

• Şeffaflık. SNARK’lar güvenilir bir kurulum gerektirir, yani gizli anahtarları oluşturmak için belirli bir grup birey gerekir (ve saldırıya maruz kalırsa bir zaafiyet oluşturabilir), STARK’lar ise gerektirmez.
• Ölçeklenebilirlik. STARK’lar SNARK’lara göre daha basit matematik ve daha yalın kriptografi (çakışma önleyici hash’ler ile) üzerine inşa edilmiştir, bu da ölçeklendirilmelerini kolaylaştırır.
• Kuantum dirençli. STARK’lar gelecekteki kuantum bilgisayarların saldırılarına karşı dirençlidir.

Starknet’in ölçeklenebilirliğini ne kısıtlayabilir?

Starknet’in işlem hacmi, v0.12’ye kadar performans odaklı, verimli bir alternatif yerine genel amaçlı Python dilinde yazılmış olan sıralayıcı tarafından kısıtlanmıştır.

Bununla birlikte, Starknet’s v.012 Kuantum Sıçraması yükseltmesininilk diliminde, bu sıralayıcı, daha hızlı, daha dinamik Rust ile yazılmış yeni bir sürümle değiştirilmiştir.

Önümüzdeki birkaç ay içinde sonraki yükseltmelerde sunulacak olan bir dizi iyileştirmenin eşlik ettiği bu değişiklik, Starknet’in işlem hacmini 100TPS ve ötesine çıkarma potansiyeline sahiptir – bu da ona herhangi bir Ethereum toparlama projesinin en yüksek verimini bahşeder.

Katman 2 toparlamaları için gelecek

İleriye dönük olarak, sıfır bilgi (zk) toparlamaları Ethereum’u ölçeklendirmek için İyimser toparlamalardan daha büyük bir potansiyele sahiptir. Birincisi matematiğe dayanırken, ikincisi oyun teorisi ve ekonomik teşviklere dayanır. Ayrıca, SNARK’larla karşılaştırıldığında, STARK teknolojisi çok daha büyük miktarda veriden kanıtlar üretebilir.

Önümüzdeki birkaç ay büyüleyici ve çok önemli olacak.

Starknet’i keşfetmek istiyorsanız, bunu öz gözetimli akıllı sözleşme cüzdanımız Braavos ile yapabilirsiniz. Braavos, özelleştirilebilir güvenlik özellikleriyle pasif ve aktif ticaret seçenekleri sunar ve tüm büyük tarayıcılarda kullanılabilir. Buradan indirebilirsiniz.

İyimser doğrulama, sıfır bilgi doğrulaması veya Katman 2 toparlamalarıyla ilgili başka herhangi bir şey hakkında görüş belirtmek isterseniz, bize şu adresten ulaşmaktan çekinmeyin Twitter veya Discord.